Էլզա Ռեքիյաս Փիշմիշ 
Փարիզ Փիշմիշ
Էլզա Ռեքիյաս Փիշմիշը մեքսիկահայ աստղոֆիզիկոս է: Նրա մայրը հայ արմատներով հայտնի աստղագետ Փարիզ Փիշմիշն է, ում իրական անունը Մարի Սուքիասյան է: Փարիզ Փիշմիշը առաջին կին աստղագետներից էր, ով հասավ մեծ հաջողությունների, խթանեց կին աստղագետների հետագա ակտիվությունը և մեծ դեր խաղաց ամբողջ մեքիսկական աստղագիտության զարգացման մեջ:
“Մերոնք” նախագծի շրջանակներում կապ հաստատեցի Էլիզա Ռեքիյաս Փիշմիշի հետ, և նրան ուղղեցի մի քան հարց:
Օրիգինալ (իսպաներեն) տարբերակը կարող եք տեսնել ստորև:
Գիտե՞ք հայերեն: Ունե՞ք սիրած հայերեն բառ:
Իմ տատիկն ու պապիկը, մայրս, նրա եղբայրները (իմ քեռիները) երեքն էին. Արշալույսը, Արշավիրը և մայրս ՝ Փարիզ Պիշմիշը: Նրանք Թուրքիայում ծնված և Ստամբուլում բնակվող հայեր էին: Մենք ունեինք հույն ազգականներ՝ մորս զարմիկները, նրանք ասում էին ,որ իրենց հայրական տատը հույն էր և հայերեն չգիտեր: Ես հայերեն չեմ խոսում, չնայած , երբ 12 տարեկան էի, մեկ տարով մեկնել էինք Թուրքիա և իմ փոքր եղբոր հետ միասին սովորում էինք հայերեն, բայց երբ վերադարձանք Մեքսիկա, մոռացանք:
Իմ սիրած արտահայտությունը “բարի լույս”-ն է:
Եղե՞լ եք Հայաստանում: Եթե այո, ո՞րն է ձեր սիրած վայրը: Որո՞նք են հայերի և մեքսիկացիների նմանությունները:
Հայաստանում չեմ եղել, չնայած ճանաչում եմ հայերի և աստղագետ գործընկերներ ունեմ, ովքեր եղել են իմ երկրում, և ընկերներ ենք:
Մեքսիկացիներն ու հայերը շատ նման են, և մայրս հատկապես սիրում էր շփվել Մեքսիկա գաղթած հայերի հետ: Նրանցից շատերը վաճառականներ էին: Եվ մյուսները՝ աստղագետներ, նրա պես:
Ինչո՞ւ ընտրեցինք աստղոֆիզիկոսի մասնագիտությունը: Ձեր մայրը գլխավոր ոգեշնչումն է՞ր:
Միշտ ցանկացել եմ աստղագետ լինել, մեքսիկացի հայրս նույնպես աստղագետ էր, և նա ծանոթացավ մորս հետ, երբ մեկնել էր ԱՄՆ Մասաչուսեթս նահանգի Հարվարդի աստղադիտարան սովորելու:
Ես հաստատ աստղագետ դարձա մորս պատճառով: Հայրս հետագայում դարձավ գերազանց մաթեմատիկոս , եղբորս պես, և նրանք երկուսն էլ աշխատել են Մեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարանում (UNAM) երկար տարիներ, ինչպես նաև մայրս և ես: 25 տարի UNAM- ի հետազոտող ու պրոֆեսոր եմ եղել և ավելի ուշ տեղափոխվեցի INAOE, որտեղ արդեն 25 տարի է ինչ շարունակում եմ դասավանդել և օգտագործել մեքսիկական դիտարկումները:
Versión en español
¿Usted sabe armenio? ¿Tiene una palabra armenia favorita?
Mis abuelos, mi madre y sus hermanos y (mis tios) .fueron tres: Arshaluis, Arshavir y mi madre Paris Pismish fueron armenios nacidos en Turquia y radicados en Estambul. Teniamos parientes griegas, primas de mi madre quien me contaba que su abuela paterna era griega y no sabia armenio. Yo no hablo armenio si bien lo aprendi junto con mi hermanillo cuando fuimos un año a Turquia cuando yo tenia 12 años y lo olvidamos a nuestro regreso a Mexico.
Mi palabra favorita era pariluis.
¿Ha estado usted alguna vez en Armenia? Si es así, ¿cuál es su lugar favorito? ¿Cuáles son las similitudes que hay entre armenios y mexicanos?
No he estado en Armenia aunque conozco armenios y colegas astronomos que estan o estuvieron en mi pais y somos amigos.
Mexicanos y armenios somos muy parecidos y mi madre era particularmente afecta a relacionarse con armenios que habian emigrado a Mexico. Muchos de ellos comerciantes. Y otros astronomos como ella.
¿Por qué ha elegido usted una carrera en astrofísica? ¿Su madre fue la principal fuente de inspiración?
Siempre quise ser astronoma, mi padre mexicano, tambien lo era y conocio a mi madre cuando se fue a estudiar al Observatorio de Harvard en Massachusets EUA
Definitivamente me hice astronoma por mi madre. Mi padre fue despues un excelente matematico asi como mi hermano.y ambos trabajaron en la Universidad Nacional Autonoma de Mexico (UNAM) por muchos años al igual que mi madre y yo.Yo he sido investigador y profesor en la UNAM durante 25 años y despues me traslade al INAOE donde he estado otros 25 años para continuar impartiendo clases y usando los observartoris mexicanos.
Այս ստեղծագործությունը ինձ շատ դուր եկավ,այն հումորային էր: Մի տղա նստած էր իր հորեղբոր հետ իրենց ագարակում, և մեկ էլ նրանց մոտեցան մեքսիկացիներ: Պարզվեց մեքսիկացին աշխատանք էր ման գալիս իր ընտանիքը(երկու տղա, երեք աղջիկ, չորս շուն, մեկ կատու, երեք եղբայր) կերակրելու համար: Գիտեք ծիծաղելին ինչն էր մեքսիկացին ավել գումար էր ուզում այն բանի համար ինչը չգիտի անել: Բայց տղան մեքսիկացուն միշտ լավ կողմից էր իր հորեղբորը ներկայացնում նրան: Մեքսիկացին զիվոր էր և, որպեսզի նա ապացուցի դա նա պարզել էր հրացանը հորեղբոր վրա և նշան էր բռնել:Հորեղբայրը շատ էր վախեցել և խնդրել էր տղային ասել, որ մեքսիկացին իջեցնի հրացանը: Հետո մեքսիկացու շներից մեկը եկավ և լպստեց հորեղբոր ձեռքը, հորեղբայրը զարմացավ, թե ինու շունը իր ձեռքը լպստեց, այլ ոչ թե կծեց նրան: Տղան պատասխանեց, որ մեքսիկացիների շները այդպիսիսն են: Հորեղբարյը հարցրեց տղային, բա մեքսիկացիները չե՞ն գողանում: Տղան պատասխանեց, որ նրանք գողանում են այն ամենը ինչ հողին կպած չէ:Հորեղբայրը մտածեց,բա մեր տրակտորը չեն գողանա: Տղան պատասխանեց, որ չէ, շատ ծանր է: Հետո նա սովորացրեց մեքսիկացուն, թե ինչպես որթատունկ էտել և մեքսիկացին սկսեց աշխատանքը: Հորեղբայրը և տղան մեքենայով գնացին քաղաք: Իմ կարծիքով, հորեղբայրը որոշեց մեքսիկացուն գործի ընդունել, որովհետև նա գնահատեց մեքսիկացու բարոյական արժեքները:
Չարենցի կանայք… Չարենցի սերերն ու հրապույրները: Վերլուծություն
Թումանյանի սիրտը
Դարվինը Քեմբրիջի համալսարանի բուսաբան և եկեղեցական Ջոն Սթիվենս Հենսլոուի երաշխավորությամբ հրավիրվել է մասնակցելու «Բիգլ» նավով շուրջերկրյա ճանապարհորդությանը՝ արևադարձային երկրների բուսական և կենդանական աշխարհները հետազոտելու նպատակով: 
Այս պատմութունը մի տղայի մասին էր, ում հետաքրքրում է, թե ինչո՞ւ այդ հզոր փիղը չի փախնում: Չէ՞ որ նրան պահում էր ընդամենը մի ցից, որը մտած է խողի մեջ մի քանի սանտիմետր: Կրկեսային փիղը չի փախչում, որովհետև նա մանկուց կապված է նմանատիպ ցցի: Պատկերացրեք ցցին կապված նորածին անպաշտպան փղի: Վստահ եմ, որ այն ժամանակ փղիկն ամբողջ ուժով ձգել է` փորձելով ազատվել: Բայց, չնայած թափված ջանքերին, ոչինչ չի ստացվել, քանի որ ցիցն այն ժամանակ բավականին ամուր է եղել: Այդ հսկա և հզոր փիղը կրկեսից չի փախչում, քանի որ խեղճը կարծում է, թե չի կարող: Նրա հիշողության մեջ մնացել է անզորության այն զգացողությունը, որն ապրել է ծնվելուց անմիջապես հետո: :Բոլորս էլ ինչ-որ բանով նման ենք կրկեսի փղին. այս կյանքում մենք կապված են հարյուրավոր ցցերի, որոնք սահմանափակում են մեր ազատությունը:Ապրում ենք` համարելով, որ «չենք կարող» անել բազում գործեր, ուղղակի, որովհետև, շատ վաղուց, երբ դեռ փոքր էինք, փորձել ենք ու չենք կարողացել:
Սահակ Պարթեւ (348 թ. սեպտեմբեր 29-ին – 439 թ. սեպտեմբեր 7-ին, գ. Բլուր, Բագրևանդ գավառ), Հայ Առաքելական եկեղեցւոյ 10-րդ կաթողիկոս (Ամենայն հայոց կաթողիկոս 387 թ. ընդմիջումներով), եկեղեցական, քաղաքական և մշակութային նշանաւոր գործիչ, քարոզներու եւ հոգեւոր օրհներգերու հեղինակ, քաղաքական-հասարակական գործիչ։ Հայ առաքելական եկեղեցւոյ տոնելի սուրբ։
Մարտիրոս Սարյան
Ավետիք Իսահակյան
Հիմա շատ մարդիկ կարելի է ասել չեն չանաչում իրենց ազգը: Շատ քչերը գիտեն մեր հայկական պարերը, երգերը, մեր գրողներին, մեր լեզուն: Հիմա մեր խոսակցական լեզվում շատ-շատ են ռուսական բառերը և մենք օգտագործում ենք ռուսերեն բառերը մեր՝ հայերենի փոխարեն: Ի դեպ ասեմ մեր լեզուն շատ քչերից է, որտեղ թարգմանվել են օրինակ՝ համակարգիչ և համացանց բառերը, շատ լեզուներում նրանք ուղղակի վերցվել են և չեն թարգմանվել: Շատերը գովում են մեր հայ գրողներին, ասում են տեսեք ինչ լավ գրողներ ունենք, բայց որ սկսես նրանցից հարցեր տալ, ոչ բոլորը կկարողանան պատասխանել: Ոչ բոլորը գիտեն մեր հայկական երգերը, որոնք գրվել են հարյուրամյակներ առաջ և մշակվել են: Մեր հայկական երգերը թողած լսում են ինչ-որ արասահմանյան երգեր: Հայկական պարերը՝ Յարխուշտան, Սղերդի քոչարին, Իշխանաց պարը և այլ հարյուրավոր պարեր, շատ քչերը գիտեն: Թումանյանը ասում է, որ մենք ասում ենք, թե մենք լավ չգիտենք մեր հարևան ժողովուրդներին այդ իսկ պատճառով էլ թյուրիմածություներ են առաջանում: Բայց մենք իրականում չգիտեն ինքներս մեզ:
Նազելի Տեր-Պետրոսյան 