Նոր տարին՝ իսկական միջազգային տոն է, բայց տարբեր երկրներում այն նշում են տարբեր ձևի: Իտալացիները պատուհաններից դուրս են գցում հին արդուկները և աթոռները, Պանամայի բնակիչները աշխատում են ինչքան հնարավոր է բարձր աղմկել, դրա համար միացնում են իրենց մեքենաների ազդանշանները, սուլում են և գոռում:Էկվադորում հատուկ նշանակություն են տալիս ներքնազգեստին, որը բերում է սեր և փող, Բուլղարիայում անջատում են լույսերը, որովհետև Նոր տարվա առաջին րոպեները, դա ամանորյա համբույրների ժամանակն է: Ճապոնիայում 12 հարվածի տեղը հնչում է 108 զանգի հարված, իսկ ամենալավ ամանորյա նվերը համարվում է բահը, որպեսզի սկիզբ դնեն երջանկությանը:
Իտալիա:Նոր տարուն պատուհաններից դուրս են թռչում արդուկներ և աթոռներ:
Իտալիայում Նոր տարին սկսվում է Հունվարի 6-ից:Ըստ համոզմունքների, այդ կախարդական գիշերը, իր կախարդական ավելի վրա թռչում է բարի փերի Բեֆանան: Նա բացում է դռները իր փոքրիկ ոսկե բանալիով և մտնելով սենյակներ, որտեղ քնում են երեխաները, նվերեներով է լցում երեխաների զուգագուլպաները,հատուկ բուխարու վրա կախված: Ով վատ է սովորել կամ իրեն չար է պահել, Բեֆանան թոխում է մի քիչ մոխիր կամ ածուխ:
Իտալական Ձմեռ պապը Բաբո Նատալեն է:Իտալիայում համարվում է, որ Նոր տարին պետք է սկսել, ազատվելով հին իրերից:Այդ իսկ պատճառով Նոր տարուն ընդունված է պատուհաններից դուրս գցել հին իրերը: Իտալացիներին այդ սովորույթը շատ է դուր գալիս, այդ իսկ պատճառով նրանք շատ մեծ հավեսով դուրս են շպրտում հին արդուկները, աթոռները և ուրիշ անպետք իրերը:Համաձայն սովորույթների, ազատված տեղը անպայման կզբաղեցնեն նոր իրերը:
Իտալացիներ Նոր տարվա սեղանին անպայման կա ընկույզ,ոսպ և խաղող՝ երկարակյացության, առողջության և բարեկեցության սիմվոլները:
Իտալացիներ ունեն մի սովորույթ՝Հունվարի 1-ին առավոտյան շուտ անպայման աղբյուրից ջուր է պետք բերել:<<-Եթե ընկերներիդ ոչինինչ չունես նվիրելու,-ասում են իտալացիները,-Նվիրիր ջուր զեյթունի ճյուղով>>: Համարվում է, որ ջուրը երջանկություն է բերում:
Իտալացիների համար նաև կարևոր է, թե նրանք ում առաջինը կհանդիպեն Նոր Տարուն:Եթե առաջին մարդը ում հանդիպես Հունվարի մեկին լինի հոգևորական՝դա վատ է: Ցանկալի չէ նաև հանդիպել փոքրիկ երեխայի, իսկ ծեր մորուքով մարդու հանդիպելը՝դա երջանկություն է բերում:
Էկվադոր: Կարմիր ներքնազգեստը՝սեր է բերում,իսկ դեղինը՝փող
Էկվադորում ուղիղ կեսգիշերին վառում են <<այրիների լացը>> անունով տիկնիկները, որոնք լաց են լինում իրենց <<վատ ամուսինների>> վրա: Ըստ ավանդույթի այրիներին ներկայացնում են տղամարդիկ կանացի շորեր հագած, դիմահարդարված և կեղշծամներով:
Նրանց համար ովքեր ուզում են ամբողջ տարին ճանապարհորդել, սովորույթը ասում է <<Քանի դեռ ժամացույցի զանգերը տաներկու հատ խփում են, վերցրու մեծ պայուսակ և վազիր տան շուրջբոլորը>>:
Դուք ցանկանում եք լավ հարստանալ եկող տարի կամ գտնել սեր: Եթե դուք ցանկանում եք, որ եկող տարի փողերը թափեն, ոնց որ ձյունը գլխիդ:Քանի դեռ խփում են ժամի զանգերը փոխիր քո ներքնազգեստ դեղին:Եթե ցանկանում եք կյանքում երջանկություն, այլ ոչ թե փող, փոխեք ներքնազգեստը կարմիր:
Ամենալավ միջոցը տխուր մոմենտներից պրծնելու, էկվադորցիները կարծիքով Նոր տարուն ջրով բաժակ պատուհանից դուրս գցելն է: Ամեն վատ բանը կփշրվի բաժակի հետ:
Շվեյցիա: Նոր տարի, լույսի տոնը
Շվեյցիայում Նոր տարուն երեխաները ընտրում են լույսի թագուհի Լյուչիա: Նրան հագցնում են սպիտակ շոր, գլխին դնում են թագ վառված մոմերով: Լյուչիան բերում է նվերներ երեխաներին և համեզ բաներ տնային կենդանիներին՝ կատվին՝ կաթ,շանը՝ քաղցր ոսկոր, էշին՝ գազար: Ամանարյա գիշերը տներում չի հանգչում լույսը, փողոցները պայծառ լուսավորված են:
Այդ պետության քաղաք՝ Յոխանեսբուրգում, բնակիչները մի քաղաքամասում Նոր տարին նշում են շատ տրադիցիոն, դուրս գցելով պատուհանից տարբեր իրեր՝ սկսած շշից, վերջացրած ծանր կահույքով:
Ոստիկանությունը արդեն փակել է քաղաքամաս Խիլբրոուի ճանապարհները և դիմել է քաղաքամասում ապրողներին խնդրելով, որ Ամանորյա գիշերը պատուհաններից դուրս չգցել սառնարաններ:Ոստիկանության ներկայացուցչի խոսքերով, այդ սովորույթի պատճառով այդ քաղաքամասը համարվում է ամենավտանգավորը:
<<Մենք տարածել ենք շատ թերիկներ, խնդրելով դուրս չգցել պատուհանից այնպիսի իրեր, ինչպիսիսն սառնարանն է և չկրակել երկինք տաք զենքից:>>-ասաց ոստիկանության ներկայացուցիչ Կրայբն Նեդը:
Ամանորյա գիշերը այդ քաղաքամասը պահպանելու են 100 ոստիկան:
Անգլիա:Որպեսզի ամբողջ տարին լինել միասին, սիրահարվածնեը պետք է համբուրվեն
Անգլիայում ընդունված է Նոր տարուն, երեխաների համար ներկայացումներ են ներկայացնում հին անգլիական հեքիաթների հիմման վրա:Լորդ Խառնաշփոտը իր հետևից տանում է ուրախ կարնավալային շարքը, որում քայլում են կախարդական հերոսները՝Խոբբի Խորսը,Մարտովական նապաստակը,Շալտայ-Բալտայը,Պանչը և ուրիշները: Ամբողջ ամանորյա գիշերը վաճառողները վաճառում են խաղալիքներ,դիմակներ և պուչիկներ:
Հենց Անգլիայում է առաջացնել Նոր տարուն շնորհավորական բացիկներով փոխանակվելու սովորույթը: Առաջին ամանորյա բացիկը տպագրվել է Լոնդոնում 1843 թվականին:
Քնելուց առաջ երեխանները աման են դնում նվերների համար, որոնք նրանց կբերի Սանտա Կլաուսը, իսկ կոշիկների մեջ դնում են խոտ էշուկի համար:
Նոր Տարու գալու մասին հայտարարում են զանգերը: Ճիշտն ասաց զանգել նրաքն սկսում են կեսգիշերից մի քիչ շուտ և անում է դա «շշուկով»՝ ծածկոցը, որով նա փաթաթված է, չի թողնում նրան ցույց տալ իր ամբողջ ուժը: Բայց ուղիղ ժամը տասներկուսին զանգերի վրայից հանում են ծածկոցները, և նրանք սկսում են հավասար զանգել Նոր Տարվա առթիվ:
Այդ րոպեներին սիրահարվածները պետք է համբուրվեն, որպեսզի չբաժանվեն հաջորդ տարի, պետք է համբուրվեն կախարդական ծառ համարվող՝ մզամուրճի ճյուղի տակ:
Անգլիական տներում Նոր Տարվա սեղաններին դնում են շագանակով և տապակած սուսով կարտոֆիլով հնդկահավ, նաև շոգեխաշած բրուսելյան կաղամբ մսային կարկանդակներով, դրանից հետո մատուցում են պուդդինգ,քաղցրավենիք և միրգ:
Բրիտանական կղզիներում շատ տարածված է «Նոր տարվա մեկնարկի» սովորույթը՝ անցած կյանքից, նոր կյանքի անցնելու սիմվոլական նշանը: Երբ զանգերը խփում են տասներկուսը, նրանք բացում են տան ետևի դուռը, որպեսզի բաց թողեն Հին տարին, իսկ զանգերի վերջին զանգի հետ բացում են դիմացի դուռը ներս թողնելով Նոր տարին:
Շոտլանդիա: Պետք է վառել կուպրով տակառը և գլորել փողոցով
Շոտլանդիայում Նոր տարվա տոնը անվանում են «Խոգմանի»:Փողոցում տոնը դիմավորում են Ռոբերտ Բերնսի բառերով գրված շոտլանդական երգով: Ըստ սովորույթի Նոր Տարվա գիշերը վառում են կուպրով տակառներ և գլորում փողոցով, այդպես վառելով Հին տարին և հրավիրելով Նոր Տարին:
Շոտլանդացիները համարում են, որ ամբողջ ընտանիքի եկող տարվա հաջողությունը կամ անհաջողությունը կախված է նրանից , թե ով առաջինը կմտնի իրենց տուն:Մեծ հաջողություն բերում է մգահեր տղամարդը,ով տուն է բերում նվերներ: Այդ սովորույթը անվանվում է «ֆերստ ֆուդինգ»:
Նոր տարուն պատրաստում են հատուկ ավանդական ուտեստներ՝սովորոաբար նախաճաշին տալիս են վարսակի կարկանդակներ, պուդդինգ, պանրի հատուկ տեսակ՝կեբբեն, ճաշին մատուցում են՝խաշած բադ կամ բիֆշտեքս, կարկանդակ կամ խմորում եփած խնձոր:
Հյուրերը անպայման պետք է իրենց հետ բերեն մի կտոր ածուխ, որպեսզի գցեն ամանորյա օջախի մեջ: Ուղիղի կեսգիշերին լայն բացվում են դռները, որպեսզի բաց թողեն Հին տարին և ներս թողեն Նոր տարին:
Իռլանդիա: Ի պատիվ պուդդինգի
Իռլանդական ամանորը՝ դա բարձրաստիճան կրոնական տոն է, ոչ թե ուղղակի զվարճանք: Ամանորից առաջ վառած մոմերը դնում են պատուհանագոգին, ի օգնություն Հիսուսին և Մարիին, եթե նրանք ման են գալիս ապաստան:
Իռլանդական կանայք թխում են հատուկ հյուրասիրություն «Սիդ քեյք» ընտանիքի ամեն անդամի համար:Բացի այդ նրանք նաև պատրաստում են երեք պուդդինգ՝ մեկ Ամանորի համար, մյուսը Նոր տարվա համար, իսկ երրորդը Մկրտության նախօրյակի համար:
Կոլումբիա: Հին տարին քայլում է ոտնափայտերով
Կոլումբիայի ամանորյա կառնավալի գլխավոր հերոսը Հին տարին է: Նա քայլում է ամբոխում բարձր ոտնափայտերով և պատմում է երեխաներին ծիծաղելի պատմություններ:Հայրիկ Պասկուալեն կոլումբիական Ձմեռ պապն է: Ոչ ոք նրանից լավ չէ կարողանում հրավառություններ պատրաստել:
Նոր տարվա նախօրյակին Բագոտայի փողոցներով գալիս է տիկնիկների շքերթը՝ տասնյակ տիկնիկ ծաղրածուներ, վհուկներ և ուրիշ կախարդական հերոսներ, ամրացված մեքենաների տանիքին, գալիս են կոլումբիական մայրաքաղաքի ամենահին քաղաքամասի՝ Կանդելարիի փողոցով, ցտեսություն ասելով քաղաքի բնակիչներին:
Վիետնամ: Նոր տարին լողալով մոտենում է ծածանի մեջքին
Նոր տարի, Գարնան տոնը,Տետ՝ այդ բոլորը Վիետնամի ամենաուրախ տոնի անվանումներն են: Ծաղկող դեղձի ճյուղերը՝ Նոր տարվա խորհրդանիշը՝պետք է լինի ամեն տանը:
Երեխաները անհամբեր սպասում են կեսգիշերին, երբ կարելի է սկսել իրենց ձեռքով պատրաստած հրավառությունների կրակահերթը:
Վիետնամում Նոր տարին նշվում է լուսնային օրացույցով, հունվարի 21-ի և փետրվարի 19-ի մեջերը, երբ այստեղ գալիս է վաղ գարունը: Տոնական սեղանի վրա դնում են ծաղկեփնջեր: Ամանորյա գիշերը ընդունված է նվիրել միմիյանց ուռած կոկոններով դեղձի ծառի ճյուղեր: Մթնշաղի գալով վիետնամցիները կրակներ են վառում այգիներում կամ փողոցներում, կրակների մոտ հավաքվում են մի քանի ընտանիք: Ածուխի վրա պատրաստվում է հատուկ ուտելիք բրնձից:
Այդ գիշերը մոռացվում են բոլոր կռիվները, ներվում են բոլոր նեղացությունները: Վիետնամցիները համարում են, որ ամեն մի տանը ապրում է Աստված, և Նոր տարուն այդ Աստվածը գնում է երկինք, որպեսզի այնտեղ պատմի, ինչպես է ճանապարհել անցնող տարին ընտանիքի ամեն մի անդամը:
Մի ժամանակ վիետնամցիները հավատում էին, որ Աստված լողում է ծածանի մեջքին: Հիմա վիետնամցիները մեկ մեկ գնում են ողջ ծածանի, իսկ հետո բաց են թողում նրան գետում կամ ջրամբարում:Նրանք նաև համարում են, որ առաջին մարդը ով կմտի իրենց տուն Նոր տարուն, կբերի հաջողություն կամ անհաջողություն եկող տարում:
Նեպալ: Նոր տարին նշում են արևածագով
Նեպալում Նոր տարին նշում են արևածագով: Գիշերը երբ լիալուսին է, նեպալցիները վառում են մեծ կրակ և գցում այնտեղ անպիտան իրերը:Հաջորդ օրը սկսվում է Գույների տոնը: Մարդիկ նկարում են իրենց դեմքերը,ձեռքերը,կրծքավանդակը անսովոր ձևով,իսկ հետո փողոցում պարում կամ երգում են:
Ֆրանսիա: Կարևորը՝ գինով տակառը գրկելն է և նրան շորհավորելը
Ֆրանսիական Ձմեռ պապը՝Պեր Նոելը, գալիս է ամանորյա գիշերը և երեխաների կոշիկների մեջ թողնում նվերներ: Նրան ում հասնում է ամանորյա կարկանդակի մեջ եփած բակլան, ստանում է <<Բակլե թագավոր>> կոչումը և ամանորյա գիշերը բոլորը լսում են նրա հրամանները:
Սանտոնները փայտե կամ կավե արձանիկները են, որոնք դնում են եղևնու տակ: Ըստ սովորույթի, լավ տեր-գինեգործը պետք է տակառի հետ չրխկացնի, շնորհավորի նրա տոնը և կենաց խմի լավ բերքի համար:
Ֆինլանդիա: Ձմեռ պապի հայրենիքը
Ձյունաշատ Ֆինլանդիայում ձմեռային գլխավոր տոնը համարվում է Սուրբ Ծնունդը, որը նշում են դեկտեմբերի 25-ին: Ամանորյա գիշերը, հաղթահարելով երկար ճանապարհը Լապլանդիայից, Ձմեռ պապը գալիս է տներ, ի ուրախություն երեխաների թողնում մեծ նվերներով զամբյուղ:
Նոր տարին իր ձևով Սուրբ ծննդյան կրկնությունն է:Էլի ամբողջ ընտանիքը հավաքվում է ուտելիքներից ջարդվող սեղանի մոտ:Ամանորյա գիշերը ֆինները փորձում են իմանալ իրենց ապագան և գուշակում են, հալեցնելով մոմը և հետո լցնելով այն սառը ջրի մեջ:
Գերմանիա: Գերմանացիների մոտ Սանտա Կլաուսը գալիս է էշի վրա
Գերմանիայում համարում են, որ Սանտա Կլաուսը հայտնվում է էշի վրա: Քնից առաջ երեխաները աման են դնում նվերների համար, որը նրանց կբերի Սանտա Կլաուսը, իսկ կոշիկների մեջ դնում են խոտ՝ էշուկի համար:
Կուբա: Պատուհաններից ջուր են թափում
Ամանորյա մանկական տոնը Կուբայիում անվանվում է <<Թագավորների Օր>>:Թագավոր-կախարդները, որոնք բերում են նվերներ երեխաներին, կոչվում են Բալտասար, Գասպար և Մելչոր:Նախօրյակին երեխաները նրանց նամակ են գրում, որտեղ պատմում են նրանց նվիրական երազանքների մասին:
Կուբացիները Նոր տարվա նախօրյակին ջրով են լցնում ամբողջ տան սպասքը, իսկ կեսգիշերին սկսում են պատուգանից դուրս թափել ջուրը: Այպես Ազատության կղզու բնակիչները մաղթում են Նոր տարուն ջրի պես պայծառ և մաքուր ճանապարհ: Իսկ երբ ժամերը խփում են 12 զանգ, անպայման պետք է ուտել 12 խաղող, և այդ ժամանակ բարին, համաձայնությունը, ծաղկունքը և խաղաղությունը կուղեքցեն քեզ տասներկու ամիս:
Պանամա: Ամենաբարձր Նոր տարին
Պանամայում կեսգիշերին, երբ Նոր տարին նոր է սկսում, զանգում են բոլոր զանգերը, աղմկում են ազդակները, ծնգում են մեքենաները:Հենց պանամացիները, և երեխաները, և մեծերը, այդ ժամանակ ուժեղ գոռում են և խփում են նրանով ինչ ձեռքնրին է ընկնում:Եվ այդ ամբողջը նրա համար է,որ փաղաքշեն եկող տարին:
Նյութը թարգմանեց՝Նազելի Տեր-Պետրոսյանը
Այսօր տեղի ունեցավ ՀԳՀՄ-ի տասնամյակին նվիրված կոնֆերանս: Նախ առաջինը մի քիչ մի քիչ պատմեմ ՀԳՀՄ-ի մասին:
Հիմիկվա հինգերորդ դասարանցիների բլոգները տարբերվում են այն ժամանակվա հինգերրորդ դասարանցիների բլոգներից: Այն ժամանակ բլոգը նորություն էր և եթե դու ունեիր բլոգ, ուրեմն դու շատ լավ սովորող ես: Այն ժամանակ մենք մրցում էինք իրար հետ, թե ում բլոգի նյութերն են ավելի հետաքրքիր: Հիմա բլոգներում հիմնականում երեխաները տեղադրում են իրենց դասերը և չկա այն ժամանակվա մրցումը: Հիմա բլոգը նրանց համար ուղղակի տնայիններ տեղադրելու վայր է:Բայց կան սովորողներ, որոնք իրոք հետաքրքրված են բլոգով և աշխատում են տեղադրել շատ հետաքրքիր նյութեր:
Ամանորյա նախագիծ
<<Գրաբար>> բլոգը շատ լավն է: Այնտեղ ամեն օր տեղադրվում են նոր նյութեր: Կան ձայնագրություններ էլ, փոխադրություններ էլ: Իմ գրաբարյան նյութերն էլ են այնտեղ տեղադրվում: Ես ամեն օր այցելում եմ այդ բլոգը և նայում, թե ինչ նոր բան է տեղադրվել, որովհետև այնտեղ իրոք շատ հետաքրքիր գրաբարյան փոխադրություններ և ձայնագրություններ կան:
<<Մտադարակ>> բլոգում ինձ ամենաշատը դուր են գալիս Աննա Ստեփանյանի շարադրությունները: Նա շատ է սիրում գրել գիշերվա և աստղերի մասին: Ես նույնպես շատ եմ սիրում դիտել աստղերը և, ընդհանրապես, շատ եմ սիրում գիշերը: Բացի այդ՝ նա գրում է նաև աշնան մասին: Իր շարադրություններից մեկում նա գրել էր, որ առաջին ձյունը չթողեց մեզ հիանալ աշնան գեղեցիկ գույներով: Ես լիովին համաձայն եմ նրա հետ և ես էլ շատ տխրեցի, երբ եկավ առաջին ձյունը, որովհետև ես շատ-շատ եմ սիրում խոր աշունը՝ իր գեղեցիկ գույներով:
Նազելի Տեր-Պետրոսյան 